تعویض کلاج
کلاچ چیست؟
کلاچ دستگاهی است که در خودرو شما شفتها را به هم متصل می کند و اجازه می دهد تا میزان توان تغذیه شده موتور را تغییر دهید. یک تصور اشتباه این است که خودروهای اتوماتیک کلاچ ندارند، اما این نادرست است. در واقع پدال کلاچ است که در اکثر خودروهای اتوماتیک وجود ندارد. سیستم کلاچ هنوز در موتور خودرو وجود دارد، فقط متفاوت عمل می کند.
خودروهای اتوماتیک به طور کلی دارای دو نوع کلاچ هستند. مبدل گشتاور اتوماتیک (ATC) زمانی که گردش چرخ (گشتاور) تا حدی افزایش می یابد به طور خودکار کلاچ را درگیر کرده و دنده را عوض می کند. دیگری یک سیستم دو کلاچه است که دارای یک کلاچ برای دندههای زوج و فرد است. بسیاری ازخودروها الکترو هیدرولیک استفاده می کنند تا آن را به یکی از نرم ترین انواع سیستم کلاچ تبدیل کنند وبسیاری دیگر از آنها دارای پارو در کنار فرمان هستند که به شما امکان می دهد دنده را در اتومبیلهای نیمه اتوماتیک تغییر دهید.
در خودروهای دستی، آنچه بسیاری از آن به عنوان کلاچ یاد می کنند، فقط پدال کلاچ است، نه خود کلاچ. این مانند این است که یک سوئیچ نور را “چراغ” بنامیم. اتومبیلهای دستی راننده را ملزم می کند تا کلاچ را با فشار دادن پدال درگیر کنند. کلاچها اغلب در صورت استفاده نادرست از بین می روند، بنابراین رانندگان باید مراقب باشند تا تعویض دنده را تا حد امکان صاف انجام دهند.
کلاچ خشک نوعی کلاچ است که از اصطکاک برای تعویض دنده استفاده می کند و رایج ترین نوع می باشد. هنگامی که دیسکی از کلاچ خشک باریک می شود، هنگام انتخاب چرخ دنده متوجه خراشیدگی می شوید. اگر این اتفاق بیفتد به این معنی است که دیسک نتوانسته وظیفه انتقال قدرت از گیربکس به چرخهای محرک را به درستی انجام دهد.
بسیاری از کلاچها دارای دمپر نیز هستند تا ارتعاشات خودرو در هنگام تعویض به کلاچ آسیب نرساند. اگر صدایی وجود داشته باشد، ممکن است دمپرها به جای چرخ کلاچ باشند، اما این روی کلاچ نیز تأثیر منفی می گذارد.
کلاچهای مرطوب آنهایی هستند که با روان کننده غوطه ور می شوند تا انتقال هموارتر شود. به همین دلیل، بیشتر دوام می آورند و زمان تعویض کلاچ در این خودروها بیشتر می باشد. اگر مایع بوی سوختگی می دهد، نشانه این است که کلاچ بیش از حد قوی است.
دیسک و صفحه نیز مانند هر بخش دیگری از خودرو، ممکن است نیاز به تعویض یا تعمیر داشته باشد.
ابتدا علائم تمام شدن کلاج:
- سفتی پدال کلاچ
- پرتاب پا به عقب با هربار رهاکردن پدال کلاچ
- سر و صدای دندهها هنگام تعویض دنده
- عدم هماهنگی میان دور موتور و سرعت خودرو
- جانرفتن آسان دنده خودرو
- لرزش خودرو هنگام شروع حرکت
- ضعف شدید خودرو در سربالاییها
در صورت مشاهده هر کدام از این 7 فاکتور، شما باید اقدام به تعویض کلاج کنید .
عواملی هم نیز وجود دارد که باعث کاهش عمر کلاج شما میشود که بررسی انه میپردازیم.
- سوارکردن تعداد زیاد سرنشین؛ مهمترین علت خرابی صفحه کلاچ
- رانندگی مداوم در ترافیکهای سنگین؛ دومین علت تمام شدن دیسک و صفحه
- شتاب زیاد در رانندگی؛ ایمن و مقرون به صرفه رانندگی کنید
- عدم استفاده صحیح از دنده؛ نکات سادهای که از عمر کلاچ شما میکاهد.
نکته:فراموش نکنید که در هر بار تعویض دنده، پدال کلاچ خودرو را تا انتها فشار دهید و پس از تعویض، پای خود را از روی پدال بردارید. همین نکات ساده میتواند در افزایش سلامت و عمر صفحه کلاچ و در نتیجه، کمکردن هزینههای تعمیرات خودرو، تاثیرگذار باشد.
مواردی که در تعویض دیسک باید از انها پرهیز کنید :
- تعویض شخصی دیسک و صفحه خودرو
- تعویض دیسک و صفحه خودرو نزد مکانیکهای کمتجربه
- استفاده از ترفندهای کاهش هزینه مانند عوضکردن لنت روی دیسک
در کل زمان معقول برای تعویض کلاچ پس از ۵۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر است، اما این عدد با توجه به نوع رانندگی میتواند کم و زیاد شود. برای مثال اگر در شهر رانندگی میکنید و مخصوصا در ترافیک زیادی باشید، ممکن است این عدد به بین ۳۰ تا ۴۰ هزار کیلومتر برسد. از طرفی اگر کسی در مسیرهای جادهای یا اتوبانی بیشتر تردد کند و از کلاچ زیاد استفاده نکند، این عدد به ۷۰ تا ۸۰ هزار کیلومتر افزایش پیدا میکند.
برای تشخيص زمان تعويض ديسک و صفحه خودرو ، چندین راه وجود دارد:
* هنگامی که خودرو در حال سکون است، آن را در دنده دو قرار دهیم و سپس شروع کنیم به گاز دادن، اگر خودرو شما خاموش نشود و به راه رفتن ادامه دهد، دیسک و صفحه شما باید تعویض شود و اگر خودرو خاموش شد یعنی در حال حاضر نیاز به تعویض ندارد. البته این روش خیلی دقیق نیست.
* یکی دیگر از نشانههای نیاز به تعویض صفحه کلاچ، ضعف خودرو در سر بالاییها است. اگر در سر بالاییها خودرو شما کاهش نیروی شدید داشته باشد یعنی صفحه کلاچ شما تمام شده است.
* بهترین راه برای تشخیص تمام شدن دیسک و صفحه این است که در حال حرکت با سرعت ۲۰ تا ۳۰ کیلومتر خودرو را در دنده ۴ قرار دهید و پا را تا انتها بر روی پدال گاز فشار دهید. اگر موتور خودرو شما به صدا افتاد و زوری برای شتاب گرفتن نداشت یعنی دیسک و صفحه شما سالم است، اما اگر به طور ناگهانی شتاب گرفت و کمی پرش داشت، این یعنی دیسک و صفحه با هم درگیر نیست و نیاز به تعویض دارد.
* راه دیگر تشخیص این است که دنده ۱ و عقب خودرو شما به سختی جا میرود. اما اگر این امر برای تمامی دندهها باشد، احتمال تمام شدن روغن گیربکس وجود دارد.